Тошкентнинг тарихий ва меъморий ёдгорликлари 11.04.2020 20:20Пойтахтимизни ватандан ташқарида шарафлайдиган тарихий ва меъморий обидаларимизни яна бир бор эслаймиз.
Тошкент ўз ҳудудида жойлашган меъморий ёдгорликларни асраб-авайламоқда. Унинг гўзаллиги ҳеч кимни бефарқ қолдирмайди. У келажак авлод учун асраб-авайланиб, ўтмиш воқеалари ва маданиятини бизга етказадиган гўзал исломий меъморий иншоотлар, мадрасалар, масжидлар, музейлар ва кутубхоналарга бой. Шаҳар ўзининг меъморий ёдгорликлари, буюк алломалар, хаттотлар ва рассомларнинг мероси, халқнинг маънавий ва моддий ҳаёти бойликларини сақлайдиган кутубхоналар ва музейлари билан ҳайратда қолдиради.
Ўзбекистон санъат музейи каби тарихий музейлар алоҳида эътиборга лойиқ. Унда 4000 дан ортиқ ашёлар, шу жумладан, Сўғдийлар даврига оид артефактлар, зардуштийлик ва буддавийлик диний обидалари мавжуд бўлиб, уларнинг ёши минг йилдан ошади. Ўзбекистон тарихи музейи деворлари ватанимизнинг бутун тарихи ҳақида ҳикоя қилади. Ушбу маърифий муассаса 120 йилдан ортиқ тарихга эга.
Эҳтимол, Тошкентнинг энг муҳташам ва бой музейи шаҳар марказида жойлашган Темурийлар тарихи музейи (Aмир Темур музейи)дир. Темурийлар даври музейи биноси ўрта асрлар ва замонавий меъморчилик услублари уйғунлигидир. У ложувард безаклар ва ингичка устунлар билан безатилган катта қовурғали гумбазли юмалоқ шаклга эга. Устунлар, поллар ва олд зинапояларни безашда оқ мармардан фойдаланилган. Гумбаз ичкаридан Шарқ меъморчилигининг энг яхши анъаналари асосида бўялган. У нозик ганч ўймакорлиги билан безатилган ва зарҳал қатлам билан қопланган.
Бино уч қаватдан иборат бўлиб, биринчиси офис хоналари учун ажратилган, музей экспозицияси иккинчи ва учинчисида жойлашган. Катта залнинг марказида барча мусулмонларга маълум муқаддас китоб - Усмон Қуръони нусхаси жойлашган.
Эски шаҳар - бу Тошкентнинг ташрифномаси.
Сейсмик жойлашувимиз туфайли зилзилалар бўлишига қарамай, эски бинолар ва кўчалар жуда яхши сақланиб қолган. Кўҳна Шарққа оид барча афсоналарнинг тимсолини Кўкалдош мадрасаси ёнида жойлашган Чорсу бозорида кўриш мумкин.
Пойтахт аҳолисининг энг севимли биноларидан бири бу Тошкент курантидир. 2009 йилда ёдгорлик қайта тикланди, шу билан бирга машҳур Курантда эгизак пайдо бўлди: Тошкентнинг 2200 йиллиги муносабати билан барпо этилган ҳозирги Форумлар саройи рўпарасига иккинчиси ўрнатилди. Янги курант мажмуаси ҳозирги билан бир хил кўринади, аммо қарама-қарши йўналишда жойлаштирилган.
Бугунги кунда пойтахтимиз мамлакатнинг энг йирик маданий марказидир. Жаҳонга машҳур Aлишер Навоий номидаги опера ва балет театри, концерт ва кўргазма заллари, стадионлар, сузиш ҳавзалари, фавворалар катта меъморий ва муҳандислик маҳоратига эга бўлиб, ҳеч кимни бефарқ қолдирмайди.
